Đổi đời từ sâm
15-2-2019
Tu Mơ Rông là “thủ phủ” của dược liệu. Nơi đây nổi tiếng với nhiều loại dược liệu quý như sâm dây, sâm Ngọc Linh… Sống trên “đất thuốc”, người dân Tu Mơ Rông đang tận dụng lợi thế đó để thoát nghèo, vươn lên làm giàu. “Sức sống mới” đang hiện hữu ngay dưới chân núi Ngọc Linh hùng vĩ...
Đổi đời từ sâm
Đổi đời từ sâm
<p style="text-align: justify;"><strong>Tu Mơ R&ocirc;ng l&agrave; &ldquo;thủ phủ&rdquo; của dược liệu. Nơi đ&acirc;y nổi tiếng với nhiều loại dược liệu qu&yacute; như s&acirc;m d&acirc;y, s&acirc;m Ngọc Linh&hellip; Sống tr&ecirc;n &ldquo;đất thuốc&rdquo;, người d&acirc;n Tu Mơ R&ocirc;ng đang tận dụng lợi thế đ&oacute; để tho&aacute;t ngh&egrave;o, vươn l&ecirc;n l&agrave;m gi&agrave;u. &ldquo;Sức sống mới&rdquo; đang hiện hữu ngay dưới ch&acirc;n n&uacute;i Ngọc Linh h&ugrave;ng vĩ...</strong></p> <p style="text-align: justify;"><strong>Rủ nhau trồng s&acirc;m</strong></p> <p style="text-align: justify;">Địa b&agrave;n Tu Mơ R&ocirc;ng đ&uacute;ng l&agrave; được thi&ecirc;n nhi&ecirc;n ưu đ&atilde;i, nơi đ&acirc;y c&oacute; nhiều loại dược liệu qu&yacute; như s&acirc;m d&acirc;y, s&acirc;m đương quy v&agrave; đặc biệt l&agrave; s&acirc;m Ngọc Linh - &ldquo;Quốc bảo&rdquo; như lời Thủ tướng Ch&iacute;nh phủ Nguyễn Xu&acirc;n Ph&uacute;c ph&aacute;t biểu tại Hội nghị Đầu tư, ph&aacute;t triển s&acirc;m Ngọc Linh v&agrave; c&aacute;c dược liệu kh&aacute;c do tỉnh ta phối hợp với c&aacute;c bộ ng&agrave;nh Trung ương tổ chức v&agrave;o đầu th&aacute;ng 9/2018.</p> <p style="text-align: justify;">Khoảng 10 năm về trước, người d&acirc;n Tu Mơ R&ocirc;ng chưa hiểu biết nhiều về s&acirc;m Ngọc Linh n&ecirc;n chưa thực sự mặn m&agrave; trong việc ph&aacute;t triển. V&agrave;i năm trở lại đ&acirc;y, khi hiểu được gi&aacute; trị của s&acirc;m Ngọc Linh, người d&acirc;n ở Tu Mơ R&ocirc;ng rủ nhau &ldquo;thi đua&rdquo; trồng s&acirc;m (chủ yếu s&acirc;m d&acirc;y v&agrave; s&acirc;m Ngọc Linh).</p> <p style="text-align: center;"><img class="rao"src="/uploads/2019/02/15.02.193.jpg" alt="" width="460" height="262" /></p> <p style="text-align: center;"><em>Người d&acirc;n Tu Mơ R&ocirc;ng "thi đua" trồng s&acirc;m.</em><span>&nbsp;Ảnh: H.N</span></p> <p style="text-align: justify;">C&acirc;u chuyện n&agrave;y đ&atilde; v&agrave; đang &ldquo;n&oacute;ng&rdquo; tr&ecirc;n &ldquo;b&agrave;n nghị sự&rdquo; của Đảng bộ v&agrave; ch&iacute;nh quyền huyện Tu Mơ R&ocirc;ng. Mong muốn th&igrave; nhiều, nhưng nguồn lực lại c&oacute; hạn, v&igrave; gi&aacute; s&acirc;m Ngọc Linh giống kh&aacute; cao. V&igrave; vậy, ch&iacute;nh quyền địa phương đang &ldquo;đau đầu&rdquo; để c&oacute; thể t&igrave;m ra &ldquo;lời giải b&agrave;i to&aacute;n&rdquo; gi&uacute;p người d&acirc;n địa phương c&oacute; thể l&agrave;m gi&agrave;u ngay tr&ecirc;n mảnh đất Tu Mơ R&ocirc;ng.</p> <p style="text-align: justify;">V&agrave; giải ph&aacute;p được ch&iacute;nh quyền huyện Tu Mơ R&ocirc;ng đặt ra trước mắt l&agrave; đẩy mạnh tuy&ecirc;n truyền cho người d&acirc;n biết lợi &iacute;ch của s&acirc;m Ngọc Linh v&agrave; c&aacute;c loại thảo dược kh&aacute;c nhằm thay đổi nhận thức của người d&acirc;n ở nơi đ&acirc;y, trước khi triển khai mạnh mẽ việc ph&aacute;t triển c&aacute;c loại c&acirc;y dược liệu qu&yacute; n&agrave;y trong cộng đồng d&acirc;n cư. Điều đ&aacute;ng mừng l&agrave; nhận thức người d&acirc;n thay đổi, biết được lợi &iacute;ch của trồng s&acirc;m n&ecirc;n để c&oacute; giống s&acirc;m trồng, kh&ocirc;ng &iacute;t hộ d&acirc;n b&aacute;n tr&acirc;u, b&ograve; để mua giống hoặc mua hạt tự ươm&hellip;</p> <p style="text-align: justify;">&Ocirc;ng A Hơn - Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ R&ocirc;ng cho biết, tr&ecirc;n địa b&agrave;n huyện, c&oacute; 6 x&atilde; c&oacute; thể trồng s&acirc;m Ngọc Linh dưới t&aacute;n rừng. Hiện nay, c&oacute; 3 x&atilde; m&agrave; người d&acirc;n đang trồng nhiều s&acirc;m Ngọc Linh l&agrave; Măng Ri, T&ecirc; Xăng v&agrave; Ngọc L&acirc;y. Hiện tại c&oacute; khoảng hơn 500 hộ d&acirc;n trồng s&acirc;m Ngọc Linh.&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;">Đi đầu trong phong tr&agrave;o trồng s&acirc;m Ngọc Linh phải kể đến x&atilde; Ngọc L&acirc;y. Ngọc L&acirc;y c&oacute; 10 th&ocirc;n th&igrave; 5 th&ocirc;n c&oacute; người d&acirc;n tự trồng s&acirc;m Ngọc Linh. V&agrave; ti&ecirc;n phong trong việc trồng s&acirc;m ở Ngọc L&acirc;y l&agrave; người l&agrave;ng Lộc B&ocirc;ng.</p> <p style="text-align: justify;">Gần như 100% số hộ l&agrave;ng Lộc B&ocirc;ng đ&atilde; tự trồng s&acirc;m Ngọc Linh. Người d&acirc;n rủ nhau &ldquo;săn&rdquo; s&acirc;m rừng s&acirc;u để trồng ở những nơi k&iacute;n đ&aacute;o, c&oacute; điều kiện kh&iacute; hậu, thổ nhưỡng ph&ugrave; hợp. Khi s&acirc;m rừng khan hiếm, kh&ocirc;ng chịu &ldquo;b&oacute; tay&rdquo;, họ sẵn s&agrave;ng b&aacute;n cả tr&acirc;u, b&ograve; - vốn l&agrave; cả cơ nghiệp của gia đ&igrave;nh, để lấy tiền mua s&acirc;m giống về trồng.</p> <p style="text-align: justify;">Theo thống k&ecirc; của x&atilde; Ngọc L&acirc;y, c&oacute; h&agrave;ng chục hộ ở địa phương đ&atilde; b&aacute;n tr&acirc;u b&ograve; để mua giống s&acirc;m về trồng với mong ước đổi đời.</p> <p style="text-align: justify;">Anh A N&ocirc; ở Măng Rương II l&agrave; một trong những người đầu ti&ecirc;n trồng s&acirc;m Ngọc Linh. Đến nay, gia đ&igrave;nh A N&ocirc; c&oacute; cả ng&agrave;n c&acirc;y s&acirc;m Ngọc Linh, v&agrave;i năm nữa, khi thu hoạch s&acirc;m th&igrave; gia đ&igrave;nh anh c&oacute; thể c&oacute; tiền tỷ.</p> <p style="text-align: justify;">Cũng giống như A N&ocirc;, A Cam (th&ocirc;n Măng Rương II) v&agrave; A Thuyến (th&ocirc;n Tu Bung)&hellip; cũng đang ph&aacute;t triển c&acirc;y dược liệu qu&iacute; hiếm n&agrave;y. Hiện, gia đ&igrave;nh A Cam, A Thuyến đ&atilde; ph&aacute;t triển được v&agrave;i trăm c&acirc;y s&acirc;m.</p> <p style="text-align: justify;">Tương tự như Ngọc L&acirc;y, người d&acirc;n ở x&atilde; Măng Ri - &ldquo;thủ phủ&rdquo; của s&acirc;m Ngọc Linh c&oacute; kh&aacute; nhiều hộ trồng s&acirc;m Ngọc Linh. &Ocirc;ng A Bar - th&ocirc;n Pu T&aacute; tự tin cho biết: Năm 2017, gia đ&igrave;nh m&igrave;nh mua 100 gốc s&acirc;m để trồng dưới t&aacute;n rừng. Dự kiến khoảng 6 năm l&agrave; c&oacute; thể thu hoạch khoảng 2kg. Gi&aacute; mỗi k&yacute; t&iacute;nh rẻ lắm cũng 100 triệu đồng. Đ&oacute; l&agrave; chưa kể khi trồng v&agrave;i năm, những c&acirc;y s&acirc;m cho hạt v&agrave; gia đ&igrave;nh lấy ươm rồi tiếp tục trồng s&acirc;m th&igrave; l&uacute;c ấy, nguồn s&acirc;m sẽ nhiều l&ecirc;n, thu nhập sẽ tăng, người d&acirc;n đổi đời...</p> <p style="text-align: justify;"><strong>L&agrave;m gi&agrave;u từ s&acirc;m</strong></p> <p style="text-align: justify;">Giờ đ&acirc;y, về Tu Mơ R&ocirc;ng, đi đ&acirc;u ch&uacute;ng t&ocirc;i cũng nghe người d&acirc;n b&agrave;n t&aacute;n chuyện trồng s&acirc;m d&acirc;y, s&acirc;m Ngọc Linh. Kh&ocirc;ng &iacute;t hộ gia đ&igrave;nh tại địa phương đ&atilde; tho&aacute;t khỏi cảnh ngh&egrave;o v&agrave; l&agrave;m gi&agrave;u từ s&acirc;m. Điển h&igrave;nh như chị Y Hlạng, Y Bắp, A H&igrave;nh&hellip;</p> <p style="text-align: justify;">N&oacute;i đến chị Y Hlạng, l&agrave;ng Pu T&aacute; x&atilde; Măng Ri th&igrave; ai cũng biết, bởi chị l&agrave;m gi&agrave;u bằng ch&iacute;nh c&acirc;y trồng mang đặc hữu của mảnh đất Tu Mơ R&ocirc;ng - đ&oacute; l&agrave; s&acirc;m d&acirc;y. Song song l&agrave;m rẫy, trồng m&igrave;, trồng l&uacute;a, Y Hlạng chủ yếu tập trung v&agrave;o ph&aacute;t triển c&acirc;y s&acirc;m d&acirc;y.</p> <p style="text-align: justify;">Theo chị Y Hlạng, ph&aacute;t triển s&acirc;m d&acirc;y kh&ocirc;ng những c&oacute; gi&aacute; trị kinh tế cao m&agrave; c&ograve;n g&oacute;p phần bảo tồn v&agrave; ph&aacute;t triển loại dược liệu qu&yacute; n&agrave;y. Đến nay, chị Y Hlạng đ&atilde; ph&aacute;t triển được hơn cả h&eacute;c ta s&acirc;m d&acirc;y.&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;">T&ocirc;i cũng từng đến thăm khu rẫy trồng s&acirc;m d&acirc;y của gia đ&igrave;nh chị Y Hlạng ở tận ngọn đồi cao c&aacute;ch l&agrave;ng v&agrave;i kil&ocirc;m&eacute;t. Chị vừa trồng th&agrave;nh khu ri&ecirc;ng, vừa trồng xen trong khu rừng th&ocirc;ng, xen trong khu l&uacute;a rẫy&hellip;</p> <p style="text-align: justify;">Đổ mồ h&ocirc;i, c&ocirc;ng sức để trồng s&acirc;m, đến nay gia đ&igrave;nh chị Y Hlạng c&oacute; nguồn thu từ ch&iacute;nh sản phẩm s&acirc;m d&acirc;y. H&agrave;ng ng&agrave;y chị kh&ocirc;ng chỉ b&aacute;n củ, b&aacute;n l&aacute; m&agrave; chị b&aacute;n cả giống s&acirc;m d&acirc;y. Giờ đ&acirc;y, chị c&ograve;n l&agrave; đầu mối thu mua s&acirc;m d&acirc;y. H&agrave;ng năm gia đ&igrave;nh chị thu nhập&nbsp;h&agrave;ng trăm triệu đồng. Cũng ch&iacute;nh từ nguồn thu nhập đ&oacute;, kinh tế gia đ&igrave;nh c&agrave;ng kh&aacute; giả. Chị kh&ocirc;ng những x&acirc;y dựng được ng&ocirc;i nh&agrave; vững ch&atilde;i m&agrave; c&ograve;n cho 3 người con ăn học đ&agrave;ng ho&agrave;ng.</p> <p style="text-align: justify;">Chị Y Bắp ở th&ocirc;n Đăk Vi&ecirc;n, x&atilde; T&ecirc; Xăng vươn l&ecirc;n từ hai b&agrave;n tay trắng cũng chủ yếu từ s&acirc;m d&acirc;y v&agrave; s&acirc;m Ngọc Linh. Điều ch&uacute;ng t&ocirc;i kh&ocirc;ng ngờ tới l&agrave; việc chị khởi nghiệp số tiền vay &iacute;t ỏi của Hội N&ocirc;ng d&acirc;n với 3 triệu đồng.</p> <p style="text-align: center;"><img class="rao"src="/uploads/2019/02/15.02.194.jpg" alt="" width="460" height="491" /></p> <p style="text-align: center;"><em>Ph&aacute;t triển S&acirc;m d&acirc;y tại Tu Mơ R&ocirc;ng. Ảnh H.N</em></p> <p style="text-align: justify;">Gia đ&igrave;nh chị Y Bắp vốn ngh&egrave;o, mẹ mất sớm, mới học lớp 6 chị phải nghỉ học để về phụ gia đ&igrave;nh l&agrave;m rẫy. Lập gia đ&igrave;nh (năm 1995), hai vợ chồng chẳng c&oacute; g&igrave; ngo&agrave;i hai b&agrave;n tay trắng, bởi gia đ&igrave;nh chồng cũng ngh&egrave;o như gia đ&igrave;nh chị. Kh&ocirc;ng cam chịu đ&oacute;i ngh&egrave;o, hai vợ chồng chị lăn lộn suốt ng&agrave;y lao động cật lực tr&ecirc;n nương tr&ecirc;n rẫy. Sau 20 năm ph&aacute;t triển, gia đ&igrave;nh chị c&oacute; cả chục h&eacute;c ta c&acirc;y c&ocirc;ng nghiệp gồm c&agrave; ph&ecirc;, bời lời.</p> <p style="text-align: justify;">V&agrave;i năm trở lại đ&acirc;y, khi s&acirc;m d&acirc;y c&oacute; gi&aacute;, chị bắt đầu đầu tư trồng loại c&acirc;y n&agrave;y. Chị tận dụng mọi diện t&iacute;ch đất trống để ph&aacute;t triển s&acirc;m d&acirc;y xen trong c&acirc;y c&agrave; ph&ecirc;, bời lời. T&iacute;nh đến nay, Y Bắp c&oacute; v&agrave;i s&agrave;o s&acirc;m d&acirc;y trồng xen trong ba khu rẫy.</p> <p style="text-align: justify;">Kh&ocirc;ng chỉ trồng s&acirc;m d&acirc;y, hiện tại chị Y Bắp cũng đ&atilde; đầu tư trồng cả ngh&igrave;n c&acirc;y s&acirc;m Ngọc Linh, hiện đang sinh trưởng tốt. Khi s&acirc;m Ngọc Linh cho thu hoạch, nguồn thu nhập khủng đầy hứa hẹn đang chờ đ&oacute;n gia đ&igrave;nh chị Y Bắp.</p> <p style="text-align: justify;">Cho đến hiện tại, Y Bắp l&agrave; một trong những gia đ&igrave;nh kh&aacute; giả nhất l&agrave;ng Đăk Vi&ecirc;n. Thu nhập từ s&acirc;m v&agrave; c&acirc;y c&ocirc;ng nghiệp, mỗi năm chị cũng bỏ t&uacute;i v&agrave;i trăm triệu đồng. Gia đ&igrave;nh chị Y Bắp kh&ocirc;ng chỉ x&acirc;y dựng được ng&ocirc;i nh&agrave; khang trang h&agrave;ng trăm m&eacute;t vu&ocirc;ng m&agrave; cũng l&agrave; một trong những người đầu ti&ecirc;n ở địa phương sắm xe &ocirc; t&ocirc; tiền tỷ.</p> <p style="text-align: justify;">Trường hợp của A H&igrave;nh ở th&ocirc;n Đăk S&ocirc;ng, x&atilde; T&ecirc; Xăng cũng vậy. Hiện nay, gia đ&igrave;nh &ocirc;ng c&oacute; cả ngh&igrave;n c&acirc;y s&acirc;m Ngọc Linh v&agrave; v&agrave;i s&agrave;o s&acirc;m d&acirc;y.</p> <p style="text-align: justify;">Theo A H&igrave;nh, &ocirc;ng bắt đầu trồng s&acirc;m Ngọc Linh c&aacute;ch đ&acirc;y đ&atilde; 12 năm. Mỗi năm ph&aacute;t triển th&ecirc;m một &iacute;t, giờ đ&acirc;y &ocirc;ng&nbsp;A H&igrave;nh l&agrave; một trong những người c&oacute; diện t&iacute;ch trồng s&acirc;m Ngọc Linh nhiều nhất x&atilde; T&ecirc; Xăng.</p> <p style="text-align: justify;">Ngo&agrave;i s&acirc;m Ngọc Linh, hiện nay, A H&igrave;nh cũng c&oacute; 3-4 s&agrave;o s&acirc;m d&acirc;y. Mỗi năm thu nhập từ s&acirc;m Ngọc Linh v&agrave; s&acirc;m d&acirc;y, gia đ&igrave;nh &ocirc;ng cũng thu lời h&agrave;ng trăm triệu đồng. Cuộc sống gia đ&igrave;nh A H&igrave;nh kh&aacute; giả l&ecirc;n cũng từ s&acirc;m.</p> <p style="text-align: justify;">Chuyện l&agrave;m gi&agrave;u từ s&acirc;m của đồng b&agrave;o Xơ Đăng ở Tu Mơ R&ocirc;ng hiện nay kh&ocirc;ng c&ograve;n l&agrave; chuyện lạ. Bởi, đồng b&agrave;o nơi đ&acirc;y trồng s&acirc;m Ngọc Linh, s&acirc;m d&acirc;y kh&aacute; nhiều. Hiện tại c&oacute; đến 80% số hộ d&acirc;n ở Tu Mơ R&ocirc;ng trồng s&acirc;m d&acirc;y v&agrave; c&oacute; h&agrave;ng trăm hộ đ&atilde; v&agrave; đang ph&aacute;t triển s&acirc;m Ngọc Linh. Với gi&aacute; s&acirc;m d&acirc;y v&agrave; s&acirc;m Ngọc Linh như hiện nay th&igrave; trong v&agrave;i năm tới, đồng b&agrave;o Xơ Đăng nơi đ&acirc;y sẽ kh&ocirc;ng chỉ tho&aacute;t ngh&egrave;o m&agrave; c&ograve;n l&agrave;m gi&agrave;u từ s&acirc;m.</p> <p style="text-align: right;">Theo baokontum.com.vn</p> <p style="text-align: justify;"><strong>&nbsp;</strong></p>
  
Số lượt xem:786