KHCN tuần qua: Nữ GS trẻ nhất trong lịch sử ngành Thú y nhận giải Kovalevskaia 2018
4-3-2019
Giải thưởng Kovalevskaia là giải thưởng thường niên nhằm tôn vinh các tập thể, cá nhân nữ khoa học có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học vào thực tiễn cuộc sống.
KHCN tuần qua: Nữ GS trẻ nhất trong lịch sử ngành Thú y nhận giải Kovalevskaia 2018
KHCN tuần qua: Nữ GS trẻ nhất trong lịch sử ngành Thú y nhận giải Kovalevskaia 2018
<p style="text-align: justify;"><strong><em>Giải thưởng Kovalevskaia l&agrave; giải thưởng thường ni&ecirc;n nhằm t&ocirc;n vinh c&aacute;c tập thể, c&aacute; nh&acirc;n nữ khoa học c&oacute; th&agrave;nh t&iacute;ch xuất sắc trong nghi&ecirc;n cứu v&agrave; ứng dụng khoa học v&agrave;o thực tiễn cuộc sống.</em></strong></p> <p style="text-align: justify;"><strong>1. C&aacute;c nh&agrave; khoa học nữ đoạt&nbsp;giải thưởng Kovalevskaia</strong></p> <p style="text-align: justify;">Giải thưởng Kovalevskaia năm 2018 được&nbsp;trao cho GS Nguyễn Thị Lan, Gi&aacute;m đốc Học viện N&ocirc;ng nghiệp Việt Nam (giải c&aacute; nh&acirc;n) v&agrave; Bộ m&ocirc;n C&ocirc;ng nghệ m&ocirc;i trường, Khoa m&ocirc;i trường, Đại học Khoa học Tự nhi&ecirc;n, Đại học Quốc gia H&agrave; Nội (giải tập thể). Lễ trao giải sẽ được&nbsp;tổ chức v&agrave;o ng&agrave;y 4/3/2019.</p> <p style="text-align: center;"><img class="rao" src="/uploads/2019/03/4.03.jpg" alt="" width="500" height="312" /></p> <p style="text-align: center;"><em>GS Nguyễn Thị Lan, Gi&aacute;m đốc Học viện N&ocirc;ng nghiệp Việt Nam.</em></p> <p style="text-align: justify;">GS Nguyễn Thị Lan được lựa chọn v&igrave; c&oacute; nhiều th&agrave;nh t&iacute;ch nổi bật trong nghi&ecirc;n cứu khoa học với 105 b&agrave;i b&aacute;o khoa học c&ocirc;ng bố trong nước v&agrave; quốc tế. Nhiều sản phẩm do b&agrave;&nbsp;nghi&ecirc;n cứu, ph&aacute;t triển đ&atilde; được c&ocirc;ng nhận v&agrave; chuyển giao, trong đ&oacute; c&oacute; vắc-xin ph&ograve;ng bệnh Care (bệnh s&agrave;i sốt) ở ch&oacute;, k&iacute;t chẩn đo&aacute;n nhanh hội chứng rối loạn h&ocirc; hấp v&agrave; sinh sản (PRRS) hay bệnh tai xanh ở lợn. GS Nguyễn Thị Lan, sinh năm 1974, được phong h&agrave;m GS năm 2018. B&agrave; l&agrave;&nbsp;nữ GS trẻ nhất trong lịch sử của ng&agrave;nh Th&uacute; y&nbsp;Việt Nam.&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;">Ở giải tập thể, Bộ m&ocirc;n C&ocirc;ng nghệ m&ocirc;i trường, Khoa M&ocirc;i trường, Đại học Khoa học Tự nhi&ecirc;n, Đại học Quốc gia H&agrave; Nội, ngo&agrave;i th&agrave;nh t&iacute;ch trong đ&agrave;o tạo c&ograve;n được đ&aacute;nh gi&aacute; c&oacute; nhiều đ&oacute;ng g&oacute;p trong nghi&ecirc;n cứu c&ocirc;ng nghệ xử l&yacute;, tận dụng chất thải v&agrave; ph&acirc;n t&iacute;ch đ&aacute;nh gi&aacute; chất lượng m&ocirc;i trường.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>2. Ứng dụng c&ocirc;ng nghệ plasma lạnh trong xử l&yacute; nước thải dệt nhuộm</strong></p> <p style="text-align: justify;">Nh&oacute;m c&aacute;c nh&agrave; khoa học Đại học Quốc gia TP.HCM vừa&nbsp;thực hiện th&agrave;nh c&ocirc;ng đề t&agrave;i nghi&ecirc;n cứu ứng dụng c&ocirc;ng nghệ plasma lạnh trong xử l&yacute; nước thải dệt nhuộm v&agrave; cồn rượu.</p> <p style="text-align: justify;">Nước thải dệt nhuộm&nbsp;được đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; &ocirc; nhiễm nhất trong số c&aacute;c ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp. C&ocirc;ng nghệ plasma lạnh c&oacute; khả năng xử l&yacute; chất &ocirc; nhiễm trong nước với tốc độ nhanh v&agrave; mạnh, kh&ocirc;ng chọn lọc v&agrave; &iacute;t bổ sung h&oacute;a chất trong qu&aacute; tr&igrave;nh xử l&yacute;.</p> <p style="text-align: justify;">Kết quả thử nghiệm&nbsp;cho thấy, hiệu suất khử độ m&agrave;u v&agrave; nồng độ COD (nồng độ oxy cần thiết để oxy h&oacute;a c&aacute;c chất hữu cơ v&agrave; v&ocirc; cơ trong nước)&nbsp;trong nước thải dệt nhuộm l&ecirc;n đến tr&ecirc;n 90,09% v&agrave; 85,75% trong điều kiện tối ưu vận h&agrave;nh được khảo s&aacute;t. C&ugrave;ng với đ&oacute;, c&ocirc;ng nghệ plasma lạnh cho thấy hiệu quả cao trong kh&acirc;u khử tr&ugrave;ng, diệt khuẩn.&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;"><strong>3. Con người đưa tri thức nh&acirc;n loại l&ecirc;n Mặt Trăng</strong></p> <p style="text-align: justify;">Lo lắng về thảm họa diệt vong, một c&ocirc;ng ty Israel mới đ&acirc;y đ&atilde; &ldquo;gửi k&eacute;&rdquo; Beresheet - t&agrave;u th&aacute;m hiểm l&ecirc;n Mặt Trăng theo vụ ph&oacute;ng t&ecirc;n lửa của h&atilde;ng SpaceX.</p> <p style="text-align: center;"><img class="rao" src="/uploads/2019/03/4.30.19.jpg" alt="" width="500" height="305" /></p> <p style="text-align: center;"><em>M&ocirc; phỏng t&agrave;u th&aacute;m hiểm Mặt Trăng Beresheet.</em></p> <p style="text-align: justify;">Con t&agrave;u n&agrave;y c&oacute; chứa một chiếc đĩa cứng, c&oacute; tới 30 triệu trang giới thiệu về những th&agrave;nh tựu vẻ vang v&agrave; hơn 1000 ng&ocirc;n ngữ lo&agrave;i người. Đ&acirc;y l&agrave; "b&aacute;ch khoa to&agrave;n thư&rdquo; trong thư viện số đang được x&acirc;y dựng tại hệ sinh tự nhi&ecirc;n duy nhất của Tr&aacute;i Đất. Đĩa DVD n&agrave;y được l&agrave;m bằng 25 tấm kẽm đặc biệt, được chế tạo bởi NanoArchival để c&oacute; thể lưu được lượng th&ocirc;ng tin khổng lồ v&agrave; chống chịu dưới thời tiết khắc nghiệt nhất. Được khắc bằng nhiều vết si&ecirc;u nhỏ, chiếc đĩa n&agrave;y chỉ xem được bằng k&iacute;nh hiển vi điện tử 100x trở l&ecirc;n.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>4. Lốp xe co gi&atilde;n t&ugrave;y biến để tăng độ b&aacute;m đường</strong></p> <p style="text-align: justify;">Hexonic, một loại lốp xe th&ocirc;ng minh của c&ocirc;ng ty Hanbook gồm những &ocirc; lục gi&aacute;c c&oacute; thể trượt ngang gi&uacute;p mở rộng g&acirc;n lốp khi cần thiết. Ch&uacute;ng được thiết kế cho c&aacute;c xe tự l&aacute;i với 7 cảm biến b&ecirc;n trong để thay đổi lốp, tăng độ b&aacute;m đường theo nhiệt độ, điều kiện mặt đườn.</p> <p style="text-align: justify;">Loại lốp n&agrave;y d&agrave;nh cho thể loại xe đua được cải tiến th&ecirc;m khả năng h&uacute;t kh&ocirc;ng kh&iacute; v&agrave; tăng lực &eacute;p xuống mặt đường. Hiện, ch&uacute;ng vẫn đang giai đoạn ho&agrave;n thiện.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>5.&nbsp;Thiết bị cảm biến kh&ocirc;ng d&acirc;y mới ph&ugrave; hợp với l&agrave;n da trẻ sinh non</strong></p> <p style="text-align: justify;">Th&ocirc;ng thường, tại ph&ograve;ng chăm s&oacute;c đặc biệt, mỗi trẻ sinh thiếu th&aacute;ng sẽ được hỗ trợ bởi 5 thiết bị cảm biến v&agrave; điện cực để theo d&otilde;i nhịp tim, h&ocirc; hấp, nhiệt độ v&agrave; kh&iacute; O2 trong m&aacute;u. Những thiết bị đeo n&agrave;y khiến&nbsp;nhiều bậc phụ huynh cảm thấy lo lắng cho l&agrave;n da yếu ớt v&agrave; mỏng manh của con m&igrave;nh.</p> <p style="text-align: center;"><img class="rao" src="/uploads/2019/03/4.03.191.jpg" alt="" width="500" height="375" /></p> <p style="text-align: center;"><em>Những thiết bị n&agrave;y c&oacute; k&iacute;ch thước nhỏ, d&agrave;i khoảng 2cm v&agrave; 5cm</em></p> <p style="text-align: justify;">Thiết bị mới&nbsp;do&nbsp;nh&agrave; khoa học v&agrave; kỹ sư Mỹ ph&aacute;t triển, kh&ocirc;ng sử dụng pin v&agrave; hoạt động nhờ một ăng-ten nhỏ x&iacute;u được đặt b&ecirc;n dưới lồng ấp. Ăng-ten&nbsp;sẽ truyền tải dữ liệu đến một m&aacute;y ph&aacute;t đặt dưới lồng ấp của trẻ, gi&uacute;p b&aacute;c sĩ&nbsp;theo d&otilde;i t&igrave;nh trạng sức khỏe của trẻ.</p> <p style="text-align: justify;">Thiết bị cảm biến kh&ocirc;ng d&acirc;y bằng silicon, si&ecirc;u mỏng v&agrave; nhẹ được gắn v&agrave;o ch&acirc;n v&agrave; ngực trẻ bởi một chất keo dạng nước ph&ugrave; hợp với l&agrave;n da mỏng của trẻ sinh non.</p> <p style="text-align: justify;">Hiện hệ thống&nbsp;đang được thử nghiệm tại Chicago v&agrave; dự kiến sẽ được thử nghiệm ở Zambia v&agrave;o th&aacute;ng 4 tới.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>6. S&uacute;ng &ldquo;phun&rdquo; da nh&acirc;n tạo gi&uacute;p chữa l&agrave;nh vết bỏng</strong></p> <p style="text-align: justify;">Spincare l&agrave; một ph&aacute;t minh mới của c&aacute;c nh&agrave; khoa học Israel dưới dạng một khẩu s&uacute;ng cỡ nhỏ. Ch&uacute;ng c&oacute; khả năng phun một lớp polymer trong suốt, giống như da người phủ trực tiếp l&ecirc;n vết thương. Lớp phủ n&agrave;y c&oacute; thể chống chịu nước v&agrave; b&aacute;m tr&ecirc;n vết thương tới 3 tuần. Sau đ&oacute;, lớp da nh&acirc;n tạo n&agrave;y sẽ tự bong ra một c&aacute;ch tự nhi&ecirc;n ngay sau khi lớp da thật của bệnh nh&acirc;n ở ph&iacute;a dưới liền lại. Điều n&agrave;y gi&uacute;p giảm cơn đau cho bệnh nh&acirc;n phỏng rất nhiều.</p> <p style="text-align: center;"><img class="rao" src="/uploads/2019/03/4.03.192.jpg" alt="" width="450" height="253" /></p> <p style="text-align: center;"><em>S&uacute;ng Spincare sẽ phun 1 lớp polyme trong suốt giống như da thật l&ecirc;n bề mặt vết thương.</em></p> <p style="text-align: justify;">Hiện 9 thiết bị n&agrave;y đ&atilde; được ph&acirc;n phối tại một số bệnh viện ở Israel v&agrave; ch&acirc;u &Acirc;u. Tại 2 thị trường n&agrave;y, s&uacute;ng Spincare đ&atilde; được kiểm định v&agrave; cho ph&eacute;p sử dụng.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>7. Chip nano vi lỏng 3D&nbsp;ph&aacute;t hiện ung thư chỉ qua một giọt m&aacute;u</strong></p> <p style="text-align: justify;">C&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu thuộc Đại học Kansas (Mỹ) đ&atilde; ph&aacute;t minh ra một thiết bị rất nhạy, c&oacute; thể nhanh ch&oacute;ng ph&aacute;t hiện ung thư v&agrave; nhiều bệnh kh&aacute;c chỉ qua một giọt m&aacute;u.</p> <p style="text-align: center;"><img class="rao" src="/uploads/2019/03/4.3.193.jpg" alt="" width="450" height="300" /></p> <p style="text-align: center;"><em>Chip nano vi lỏng 3D c&oacute; thể ph&aacute;t hiện dấu hiệu ung thư bằng một giọt m&aacute;u hoặc một giọt huyết tương.</em></p> <p style="text-align: justify;">Thiết bị c&oacute; t&ecirc;n chip nano vi lỏng 3D&nbsp;x&aacute;c định v&agrave; chẩn đo&aacute;n ung thư bằng c&aacute;ch lọc c&aacute;c exosome (c&aacute;c t&uacute;i rất nhỏ được sản sinh từ một số tế b&agrave;o c&oacute; nh&acirc;n). Đối với tế b&agrave;o ung thư, exosome chứa c&aacute;c th&ocirc;ng tin sinh học c&oacute; thế dẫn đến sự ph&aacute;t triển v&agrave; lan rộng của khối u.</p> <p style="text-align: justify;">Thử nghiệm l&acirc;m s&agrave;ng tr&ecirc;n&nbsp;c&aacute;c bệnh nh&acirc;n ung thư buồng trứng, con chip c&oacute; thể ph&aacute;t hiện sự tồn tại của ung thư trong một lượng huyết tương nhỏ. Ngo&agrave;i ra, con chip n&agrave;y c&oacute; thể được chế tạo một c&aacute;ch dễ d&agrave;ng với chi ph&iacute; thấp, cho ph&eacute;p kiểm tra rộng r&atilde;i v&agrave; &iacute;t tốn k&eacute;m đối với nhiều bệnh kh&aacute;c.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>8. Ng&acirc;n h&agrave;ng t&oacute;c đầu ti&ecirc;n tr&ecirc;n thế giới gi&uacute;p điều trị h&oacute;i đầu</strong></p> <p style="text-align: justify;">C&aacute;c nh&agrave; khoa học ở Anh đang tạo n&ecirc;n một "ng&acirc;n h&agrave;ng" nang l&ocirc;ng t&oacute;c đầu ti&ecirc;n tr&ecirc;n thế giới, trong n&ocirc;̃ lực giúp nhi&ecirc;̀u người điều trị b&ecirc;̣nh h&oacute;i đầu.</p> <p style="text-align: justify;">Người bị rụng tóc có th&ecirc;̉ gửi tại ng&acirc;n hàng này những nang l&ocirc;ng tóc khỏe mạnh đ&ecirc;̉ được nh&acirc;n gi&ocirc;́ng v&ocirc; tính v&agrave; lưu trữ cho bệnh nh&acirc;n sử dụng trong thời gian họ rụng t&oacute;c. M&ocirc;̃i b&ecirc;̣nh nh&acirc;n sẽ được l&acirc;́y đi khoảng 100 nang l&ocirc;ng t&oacute;c sau đ&oacute; trữ chúng trong một hộp chứa đặc biệt ở nhiệt độ 150 độ C.&nbsp;</p> <p style="text-align: justify;">Những tế b&agrave;o n&agrave;y sẽ được c&acirc;́y ngược trở lại v&agrave;o da đầu của bệnh nh&acirc;n để k&iacute;ch th&iacute;ch t&oacute;c mọc trở lại. Chi ph&iacute; cho quy tr&igrave;nh n&agrave;y kh&ocirc;ng rẻ, có th&ecirc;̉ l&ecirc;n tới 2.500 bảng Anh (tương đương 76,8 triệu đồng) cho mỗi năm lưu trữ.</p> <p style="text-align: justify;"><strong>9.&nbsp;Ph&aacute;t hiện linh ngưu nửa tr&acirc;u nửa cừu cực hiếm</strong></p> <p style="text-align: center;"><img class="rao" src="/uploads/2019/03/4.03.194.jpg" alt="" width="450" height="270" /></p> <p style="text-align: justify;"><span style="text-align: justify;">Loại linh ngưu n&agrave;y được ph&aacute;t hiện gần đ&acirc;y tại tỉnh Thiểm T&acirc;y (Trung Quốc). Con trưởng th&agrave;nh cao 1-1,4m; d&agrave;i 1,6-2,2m nhưng nặng tới 300 -350kg. Ch&uacute;ng hiện thuộc danh s&aacute;ch động vật được bảo vệ cấp cao nhất tại Trung Quốc v&igrave; độ qu&yacute; hiếm. Chỉ c&ograve;n s&oacute;t một v&agrave;i con trong khu vực b&ecirc;n trong d&atilde;y Himalaya.</span></p> <p style="text-align: justify;"><strong>10. Thịt b&ograve; in 3D từ đậu v&agrave; tảo c&oacute; kết cấu như thịt thật&nbsp;</strong></p> <p style="text-align: justify;">Sản phẩm độc đ&aacute;o được&nbsp;c&ocirc;ng ty Nova Meat giới thiệu tại Triển l&atilde;m Di động to&agrave;n cầu được tổ chức ở T&acirc;y Ban Nha.</p> <p style="text-align: justify;">Một hỗn hợp cơ bản được l&agrave;m từ gạo, đậu v&agrave; tảo v&agrave; được cho v&agrave;o một m&aacute;y in 3D. Trong qu&aacute; tr&igrave;nh in, c&aacute;c vi sợi trong hỗn hợp nh&atilde;o sắp thẳng h&agrave;ng như c&aacute;c sợi cơ trong thịt b&ograve; thật. Sự thẳng h&agrave;ng n&agrave;y mang lại cho c&aacute;c miếng b&iacute;t tết một kết cấu như thịt b&ograve; thật, d&ugrave; ch&uacute;ng kh&ocirc;ng hề c&oacute; thịt.</p> <p style="text-align: center;"><span><img class="rao" src="/uploads/2019/03/4.03.195.jpg" alt="" width="400" height="266" /></span></p> <p style="text-align: justify;"><span style="text-align: justify;">Qu&aacute; tr&igrave;nh in mất khoảng 3 ph&uacute;t, trong l&uacute;c đ&oacute; c&aacute;c lớp của hỗn hợp được in cẩn thận theo h&igrave;nh dạng một miếng b&iacute;t tết. Sau khi được nướng ch&iacute;n, miếng b&iacute;t tết nhanh ch&oacute;ng đổi sang m&agrave;u n&acirc;u đậm, giống hệt thịt b&ograve; thật v&agrave; b&ecirc;n trong c&oacute; kết cấu sợi r&otilde; r&agrave;ng của thịt.</span></p> <p style="text-align: right;"><em>Theo Khampha.vn</em></p> <p style="text-align: justify;"><span>&nbsp;</span></p>
  
Số lượt xem:732