Theo quy định mới của Luật doanh nghiệp (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua, doanh nghiệp nhà nước chỉ cần Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.

Sáng ngày 17-6, với đa số biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) với 10 chương, 218 điều, có hiệu lực thi hành từ 1-1-2021.

Luật có nhiều quy định mới về hoạt động của doanh nghiệp, trong đó có quy định về doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình trước khi Quốc hội thông qua, chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết "một số ý kiến cho rằng khái niệm DNNN như tại dự thảo luật (doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ) là chưa phù hợp".

"Khái niệm DNNN đã thay đổi liên tục, không bảo đảm tính nhất quán, tác động đến cách thức quản lý của các doanh nghiệp, tạo ra sự khác biệt trong cách thức quản lý với các doanh nghiệp khác", ông Thanh nói.

Tuy vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích rằng "quy định DNNN gồm các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết như dự thảo luật nhằm thể chế hóa chủ trương về tỉ lệ cổ phần, vốn góp chi phối của Nhà nước theo Nghị quyết Trung ương 12 (khóa XII) về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN".

"Dự thảo luật đã sửa đổi khái niệm DNNN theo nguyên tắc phân chia các loại doanh nghiệp có sở hữu nhà nước theo mức độ khác nhau, mỗi loại hình doanh nghiệp có quy định về tổ chức quản trị phù hợp để nâng cao hiệu lực quản trị, công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình, bảo đảm bình đẳng với doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác", ông Vũ Hồng Thanh khẳng định.

Theo đó, điều 88 của luật quy định về DNNN như sau:

1. Doanh nghiệp nhà nước được tổ chức quản lý dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, bao gồm:

a) Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ;

b) Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết, trừ doanh nghiệp quy định tại điểm a khoản 1 điều này.

2. Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ theo quy định tại điểm a khoản 1 điều này bao gồm:

a) Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ là công ty mẹ của tập đoàn kinh tế nhà nước, công ty mẹ của tổng công ty nhà nước, công ty mẹ trong nhóm công ty mẹ - công ty con;

b) Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên là công ty độc lập do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

3. Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết theo quy định tại điểm b khoản 1 điều này bao gồm:

a) Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, công ty cổ phần do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết là công ty mẹ của tập đoàn kinh tế, công ty mẹ của tổng công ty nhà nước, công ty mẹ trong nhóm công ty mẹ - công ty con;

b) Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, công ty cổ phần là công ty độc lập do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tổng số cổ phần có quyền biểu quyết.

Chưa quy định hộ kinh doanh trong luật

Vẫn theo trình bày của chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, "một số ý kiến đồng ý với việc quy định một chương về hộ kinh doanh trong dự thảo luật; một số ý kiến khác đồng ý xem xét, ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh".

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã gửi phiếu xin ý kiến các đại biểu Quốc hội. Trên cơ sở đa số ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu theo hướng bỏ quy định tại chương VIIa về hộ kinh doanh; bỏ quy định về chuyển hộ kinh doanh thành doanh nghiệp.

Đồng thời, để bảo đảm tính liên tục cho đến khi ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh, cần thiết giao Chính phủ hướng dẫn đăng ký và hoạt động đối với hộ kinh doanh.

Luật doanh nghiệp 2020 chính thức có hiệu lực từ 01/01/2021.

Dung Ngô