Nghị quyết 02-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về “Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với chế biến trên địa bàn tỉnh Kon Tum” và Nghị quyết số 64/2016/NQ-HĐND, ngày 19/8/2016 của Hội đồng nhân dân tỉnh Kon Tum và các văn bản chỉ đạo của tỉnh về phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với chế biến trên địa bàn tỉnh Kon Tum. Để thực hiện các nội dung chỉ đạo của tỉnh, Sở Khoa học và Công nghệ đã tham mưu, cụ thể hóa trong kế hoạch phát triển khoa học và công nghệ giai đoạn 2016-2020, giai đoạn 2021-2025; Trong đó Đề án, kế hoạch đẩy mạnh phát triển và ứng dụng  công nghệ sinh học phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trên địa bàn tỉnh Kon Tum làm cơ sở để các ngành, địa phương, doanh nghiệp... tổ chức triển khai thực hiện.

Kết quả triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu và chuyển giao ứng dụng công nghệ cao cấp cấp tỉnh, Sở Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, phối hợp với các ngành, địa phương, các tổ chức, doanh nghiệp có liên quan tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt triển khai thực hiện 13 đề tài, dự án khoa học và công nghệ trong phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Qua đó đã hỗ trợ các tổ chức khoa học và công nghệ, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất ứng dụng các công nghệ cao trong sản xuất (công nghệ nhân giống một số loại cây trồng; công nghệ trồng cây bán tự động; công nghệ chiết xuất trong chế biến một số sản phẩm từ dược liệu; ứng dụng công nghệ sinh học trong phòng trừ sâu bệnh hại sâm Ngọc Linh và các loại cây trồng khác...

Một số kết quả ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất:

Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng đã có nhiều đóng góp vào sự tăng trưởng ngành nông nghiệp hàng năm thông qua việc tạo ra các loại giống cây trồng, vật nuôi mới; các chế phẩm dùng trong trồng trọt, chăn nuôi và phòng trừ dịch hại...; các sản phẩm có nguồn gốc hữu cơ: than bùn, phụ phẩm nông nghiệp, chất thải gia súc…; ứng dụng chế phẩm trong xử lý chất thải, khử mùi trong chăn nuôi; trong cải tạo môi trường nuôi trồng thủy sản,….

- Về trồng trọt, đã tập trung nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mô, hom để sản xuất một số giống cây trồng, cây dược liệu phục vụ trong sản xuất như chuối, dâu tây, các loại phong lan, địa lan tại Khu Nông nghiệp ứng dụng CNC Măng Đen và Trung tâm Nghiên cứu, Ứng dụng và dịch vụ KH&CN và một số địa phương trong tỉnh; sản xuất meo giống và nuôi trồng các loại nấm ăn, nấm dược liệu.... Qua đó đã cung cấp được một phần nguồn giống có năng suất, chất lượng đáp ứng nhu cầu sản xuất trên địa bàn tỉnh. Thông qua khảo nghiệm, tuyển chọn một số giống cây trồng, vật nuôi mới có năng suất, chất lượng cao, phù hợp để đưa vào phục vụ sản xuất, như: các giống rau, hoa, quả; các giống lúa chất lượng cao, giống mía, các giống cà phê và các giống sắn cao sản…

Một số quy trình công nghệ đã được chuyển giao, ứng dụng trong sản xuất, chế biến nông sản, dược liệu như: sản xuất nấm Đông trùng hạ thảo, sản xuất cao sâm dây, đương quy, các loại trà hòa tan, trà túi lọc, nước giải khát,... đã được các doanh nghiệp, Hợp tác xã triển khai ứng dụng trong sản xuất. Các chế phẩm sinh học, giá thể hữu cơ…đã được triển khai ứng dụng rộng rãi, có hiệu quả trong xử lý phụ phẩm nông nghiệp, giá thể hữu cơ sử dụng trong sản xuất rau, quả để nâng cao năng suất các loại cây trồng.

- Về chăn nuôi, đã tập trung chuyển giao ứng dụng các chế phẩm cải tạo môi trường trong chăn nuôi. Qua đó, đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng các đàn gia súc, gia cầm trên địa bàn tỉnh. Các sở, ngành và địa phương đã triển khai hỗ trợ ứng dụng hệ thống biogas, xử lý môi trường trong chăn nuôi gia súc đã mang lại hiệu quả cao. Về nuôi trồng thủy sản, một số doanh nghiệp, hộ gia đình đã tiếp nhận quy trình công nghệ ương ấp cá giống nước ngọt để phục vụ sản xuất; các giống cá nước ngọt có giá trị kinh tế cao như: Cá tầm, cá hồi, cá lăng nha, cá thát lát cườm, cá chẽm thuần hóa nước ngọt, cá chình, cá niên, tôm càng xanh… đã được nuôi thử nghiệm, chọn lọc để đưa vào sản xuất có hiệu quả trên các lòng hồ thủy điện. Triển khai nghiên cứu nhân giống nhân tạo và nuôi thương phẩm, bước đầu cho kết quả khả quan nhằm bảo tồn loài cá niên trên địa bàn tỉnh.

Các đề tài, dự án KH&CN được triển khai ngày càng bám sát yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, nhiều đề tài, dự án có giá trị khoa học và mang tính ứng dụng cao; trong đó, tỷ lệ các đề tài, dự án giải quyết những vấn đề bức xúc, cấp thiết của các địa phương và doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp ngày càng tăng. Việc chuyển giao mô hình ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất được chú trọng, xây dựng được nhiều mô hình ứng dụng KH&CN có hiệu quả được người dân áp dụng và nhân rộng; một số sản phẩm nông sản, đặc sản của tỉnh đã nâng cao giá trị sau khi được hỗ trợ từ các chương trình phát triển tài sản trí tuệ; hàm lượng khoa học công nghệ đóng góp vào sản xuất và kinh doanh trên địa bàn tỉnh ngày càng cao hơn; các nhiệm vụ KH&CN hỗ trợ cho doanh nghiệp được tăng cường.

Một số quy trình công nghệ ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất như công nghệ nhà màng, tưới như giọt, bón phân tự động, điều chỉnh ánh sáng, nhiệt độ tự động,.. đã từng bước triển khai ứng dụng trong sản xuất các loại rau, hoa, cây dược liệu; các sản phẩm sinh học đã được triển khai ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp (xử lý giá thể, phòng trừ sâu bệnh hại, xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi, xử lý rác thải... đã mang lại hiệu quả cao trong sản xuất.

Nhiệm vụ trong thời gian tới

 Tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các cơ chế chính sách trong lĩnh vực khoa học và công nghệ để đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, chuyển giao ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Phối hợp với các Sở, ban ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, các Trường Đại học, Viện nghiên cứu đề xuất đặt hàng các nhiệm vụ khoa học và công nghệ trong nghiên cứu, ứng dụng chuyển giao công nghệ trong chọn tạo giống nông nghiệp; ứng dụng các thành tựu của cuộc CMCN lần thứ tư phục vụ phát triển kinh tế, xã hội trong các lĩnh vực nông nghiệp; ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất, sơ chế, bảo quản các sản phẩm nông nghiệp.

Tiếp tục triển khai các nhiệm vụ hỗ trợ các hợp tác xã, doanh nghiệp và tổ chức cá nhân trong việc chuyển giao, ứng dụng công nghệ tiến tiến trong sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm; xây dựng, xác lập và bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp các sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao của tỉnh. 

Tăng cường công tác sở hữu trí tuệ, đăng ký sử dụng mã số mã vạch đối với hàng hóa của các cơ sở sản xuất kinh doanh và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Đẩy mạnh hoạt động hỗ trợ kỹ thuật phục vụ công tác quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ và hoạt động dịch vụ khoa học và công nghệ.

Phối hợp với các ngành, các huyện, thành phố tiếp tục triển khai các chương trình hợp tác với các Viện nghiên cứu, Trường đại học trong hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ trên địa bàn tỉnh trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Nguồn: Ấn phẩm Thông tin KH&CN tỉnh Kon Tum số 3.2021